1- پیام رسانی: تبلیغات گسترده بازماندگان حضرت سیدالشهدا در دوران اسارت موجب انتقال پیام عاشورا به شهرهای مختلف، حتی دمشق پایتخت اموی شد و آنها با این کار اجازه تحریف عاشورا را به دشمنان نداد.
2- بی اثر سازی تبلیغات دشمن: نسل جوان آن روز، از اسلام حقیقى چیزى نمى دانستند. شاید در نظر آنان، اسلام هم حکومتى بود مانند حکومت کسانى که پیش از ورود اسلام بر آن سرزمین فرمان مى راندند! تجمّل دربار معاویه، حیف و میل اموال عمومى، ساختن کاخ هاى بزرگ، تبعید و زندانى کردن و کشتن مخالفان، براى آنان امرى طبیعى بود؛ زیرا چنین نظامى نیم قرن سابقه داشت و کسانى بودند که مى پنداشتند آنچه در مدینه عصر پیامبر گذشته، نیز چنین بوده است.(1)
معاویه حدود 42 سال در شام حکومت کرد و در این مدت نسبتاً طولانى، مردم شام را به گونه اى پرورش داد که فاقد بصیرت و آگاهى دینى باشند و در برابر اراده و خواست او، بى چون و چرا تسلیم شوند.(2)
حکومت پلید بنى امیه با تبلیغات زهرآگین و کینه توزانه، خاندان پاک پیامبر را در نظر مردم شام منفور جلوه داد. در مقابل، بنى امیه را خویشان رسول خدا و نزدیک ترین افراد به او معرفى کردند.(3)
بنابراین با حرکت منزل به منزل خاندان امام و خطبه ها و روشنگرى هاى امام سجاد و حضرت زینب، تحریفات چندین دهه بنى امیه - حتى در «شام» به عنوان مرکز خلافت دشمنان – بی اثر شد و مردم تا حدودی با اهل بیت پیامبر اسلام آشنا شدند.
3- افشاى ماهیت ستمگران حاکم: بُعد دیگر علت حضور خاندان امام، نشان دادن چهره سفّاک، بى رحم و غیرانسانى یزید و حکومت وى بود. در حادثه کربلا، نه مظلوم نمایى؛ بلکه حقیقت مظلومیت با فداکارى اهل بیت آمیخته شد و آنان پیام سالار شهیدان و اصحاب را با عالى ترین صورت به همه مردم ابلاغ کردند؛ به گونه اى که شیعه و اکثریت اهل سنت و حتی غیر مسلمانان نیز در ظالمانه بودن و وحشیانه بودن رفتارهای ناجوانمردانه امویان در عاشورا تردید ندارند. امام سجاد فرمود: اگر قصد کشتن دارید، چرا این گونه کشتید؟ چرا مثل پرنده بدنش را پاره پاره کردید؟ چرا کنار نهر آب، او را تشنه کشتید؟ چرا او را دفن نکردید؟ چرا به خیمه هاى او حمله کردید؟ چرا کودک او را شهید کردید؟ این کلمات به قدرى نزد افراد غیرقابل خدشه بود که شام را طوفانى کرد و جنبش فکرى و فرهنگى، علیه رژیم اموى به راه انداخت.
پیام رسانى افشاگرانه و مظلومانه اسرای اهل بیت، هسته هاى ظلم ستیزى را براى خونخواهى امام حسین و از بین بردن بنى امیه در نقاط مختلف سرزمین هاى اسلامى به وجود آورد.
پی نوشت‌ها:
1- سید جعفر شهیدى، قیام امام حسین، ص 185.
2- محمد ابراهیم آیتى، بررسى تاریخ عاشورا، ص 47.
3- ابن ابى الحدید، شرح نهج البلاغه، ج 7، ص 159.